ҚҰТЫРУ – ротавирус тудыратын жүйке жүйесінің жедел жұқпалы ауруы. Жануарлар арасында құтыру ошақтары бар жерде адамдарға қауіп төнеді.
Инфекцияның негізгі көздері жабайы жануарлар — қасқырлар, түлкілер, қорқаула, жанат иттері, сасықиістілер, жарқанаттар мен кеміргіштер, үй жануарларынан — иттер мен мысықтар. Үй жануарлары ауру жабайы жануарлармен байланыста болғаннан кейін құтыруды жұқтырады
Адамдардың ауру жұқтыруы, әдетте, 99% жағдайда ит болып табылатын құтырған жануардың қатты тістеуі немесе тырнауы нәтижесінде пайда болады. Инфекция жұқтырған жануардың сілекейінің шырышты қабығымен (мысалы, көз немесе ауыз қуысы) немесе адамның терісіндегі жаңа жаралармен тікелей байланыста болуы мүмкін және орталық жүйке жүйесіне әсер етеді. Инфекция уақытынан бастап аурудың белгілері пайда болғанға дейін бірнеше күннен бір жылға дейін созылуы мүмкін. Өлім 100%-ды құрайды.
Жануарлар тістеген барлық адамдар тістеген жерді дереу сабынмен және сумен 15-20 минут ішінде жууы керек (кем дегенде), жараның шеттерін 70% спиртпен немесе 5% йод тұнбасымен тазалап, құтыруға қарсы иммундау тегін жүргізілетін медициналық мекемеге мүмкіндігінше ертерек жүгіну керек.
Алдын алу:
🔹 Құтыруға қарсы ем жоқ. Ауруды тек вакциналау арқылы алдын алуға болады!
🔹 Жабайы жануарлармен жақын байланыста болудан, әсіресе олардың әрекеті өзгеше немесе агрессивті болса аулақ болыңыз. Жабайы табиғаттың күдікті әрекеті туралы жергілікті қызметтерге хабарлаңыз.
🔹 Бейтаныс жануарды тістегеннен немесе тырнағаннан кейін жараны дереу жылы сумен және сабынмен жуып, алдын алу шаралары үшін дәрігерге қаралыңыз.
🔹 Үй жануарларына құтыруға қарсы міндетті түрде екпе салдырыңыз, сонымен қатар ветеринға үнемі көрсетіп, тексертіп тұрыңыз
🔹 Қолданыстағы ережелерге сәйкес иттерді байлап, иткүркеде немесе қоршауда ұстау керек, серуендеуге қарғыбаумен және тұмылдырықпен шығару керек. Үй жануарларының қаңғыбас иттермен және инфекция көзі болуы мүмкін жабайы жануарлармен байланысына жол бермеу керек. Барлық иттерге құтыруға қарсы екпе егу керек.
Профилактикалық егулер ауырпайды және оңай төзімді. Вакциналау кезеңінде дәрумендер мен ақуыздарға бай күшейтілген тамақтану ұсынылады, суық тигізуден, қыздырынудан, ағзаға күш түсіруден аулақ болу керек, сонымен қатар алкогольдік ішімдіктерді тұтынудан бас тарту керек.
Екпелердің тиімділігі олардың уақытында салынуына байланысты. Әрбір өткізіп алған күн өлім қаупін тудырады! Сақ болыңыз