Гербицид 2,4-Д қышқылы, оның тұздары және олардың адамға уытты әсері

Гербицидтер қазіргі агроөнеркәсіпте маңызды рөл атқарады, арамшөптерді тиімді бақылау есебінен өнімділікті арттыруға ықпал етеді. Ең танымал және кеңінен қолданылатын гербицидтердің бірі – 2,4-дихлорфеноксисірке қышқылы немесе 2,4-Д. Тұздар мен 2,4-Д эфирлер заттың суда ерігіштігін арттырады және оның шашырауын болдырмайды. Дегенмен бұл гербицидтің топыраққа, суға және сәйкесінше «топырақ — өсімдік — адам» тізбегіне түсу мүмкіндігін арттырады. 2,4-Д ағзаға тері, тыныс алу жолдары арқылы немесе жұтқан жағдайда, мысалы, ластанған суды ішкен кезде немесе бұзылған тағамдарды жеген кезде енеді. Ауыл шаруашылығы қызметкерлері және өңдеу аймақтарының жанында тұратын адамдар ең осал топқа жатады.
Жіті уланудың белгілері: жүрек айну, құсу, бас ауруы, әлсіздік, бас айналу, терінің және шырышты қабықтың тітіркенуі. Ауыр жағдайларда орталық жүйке жүйесіне, бауыр мен бүйрекке зақым келуі мүмкін. Тіпті 2,4-Д шағын дозаларына ұзақ уақыт әсер ету: бауыр мен бүйрек функциясының бұзылуына, гормоналды бұзылуларға (қалқанша безі мен репродуктивтік жүйеге әсері), нейроуытты әсерлерге (есте сақтау қабілетінің, концентрацияның бұзылуы), канцерогендік қауіптерге әкелуі мүмкін. Халықаралық қатерлі ісіктерді зерттеу агенттігі 2015 жылы 2,4-Д-ны адам үшін канцерогендік зат ретінде жіктеді (2B тобы).
Қауіп-қатерді азайту үшін гербицидтермен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау маңызды: қолғап кию, маска, қорғаныш көзілдірігін тағу, қолдану жөніндегі нұсқаулықты қатаң сақтау, су айдындары мен тұрғын үй аймақтарына жақын жерде шашыратудан аулақ болу.
2,4-Д – арамшөптермен күрестің күшті құралы, бірақ кез келген химиялық зат сияқты ол да орынды және мұқият жұмыс істеуді қажет етеді. Тиімділік пен қауіпсіздік арасындағы тепе-теңдік бірінші орында тұруы керек – өйткені астық өнімінен гөрі денсаулық маңызды.